Remember, remember the fifth of November…

Pamiętaj, pamiętaj, bo data to święta,
Gdy spisek wykryto prochowy.
Piątego listopada wydała się zdrada
W pamięci tę datę zachowaj…

Bonfire Night (święto znane również jako: Guy Fawkes Night, Guy Fawkes Day, Firework Night, a po polsku jako Dzień Guya Fawkesa), to jedno z najhuczniej i najbardziej spektakularnie obchodzonych brytyjskich świąt. Upamiętnia wykrycie tzw. spisku prochowego (Gunpowder Plot), zawiązanego przez katolików i mającego na celu zamordowanie króla Jakuba I. Trzeba przyznać, że spiskowcy mieli fantazję! W podziemiach parlamentu zgromadzili 36 beczek prochu, które planowali wysadzić podczas inauguracyjnej sesji Izby Gmin. Oprócz króla, w zamachu zginęłaby praktycznie cała elita kraju – szlachta, biskupi i wszyscy obecni posłowie.

Spisek wykryto w nocy z 4 na 5 listopada 1605 roku. Beczek pilnował akurat Guy Fawkes i to on stał się “twarzą” spisku, choć w rzeczywistości na jego czele stali Thomas Percy i Robert Catesby. W wyniku śledztwa aresztowano ośmiu spiskowców (w sumie było ich trzynastu, ale część zginęła przy próbach aresztowania), których po krótkim procesie skazano na śmierć przez powieszenie, utopienie i poćwiartowanie! Wyrok wykonano 30 stycznia 1606 roku.

Żeby uczcić ocalenie króla, wokół Londynu zapłonęły dziesiątki ognisk. Ten wybuch spontanicznej radości w styczniu 1606 roku przekuto w prawo nakazujące taki właśnie sposób dziękczynienia za wykrycie spisku. Przez lata Bonfire Night była okazją do manifestowania antykatolickich sentymentów. Protestanccy kaznodzieje wygłaszali odpowiednie kazania, lud palił kukły papieża, a tu i ówdzie dochodziło do zamieszek. Dopiero pod koniec dziewiętnastego wieku święto ostatecznie odarto z religijnej otoczki. Dziś to przede wszystkim okazja do towarzyskich zabaw (na wsiach mieszkańcy spotykają się przy wielkich ogniskach) i spektakularnych pokazów sztucznych ogni.

W Walii przynajmniej kilka corocznych pokazów zasługuje na uwagę. Duże (czasem płatne, a czasem darmowe) odbywają się oczywiście w Cardiff, Swansea i innych większych miastach. Ale warto odwiedzić też zamki w Caerphilly i Denbigh, molo w Llandudno czy nabrzeże w Porthcawl, albo klify nad Zatoką Cardigan w Llangrannog.

Oczywiście postaramy się informować o tych najciekawiej zapowiadających się pokazach. Tymczasem kilka zdjęć z (szczęśliwie) nieudanej próby wysadzenia Caerphilly Castle…